Normal doğuş necə baş verir? Doğuş mərhələləri hansılardır? - Dr. Yeganə Əliyeva

Doğuş təbii bir prosesdir. Hər bir qadının doğuşu, hətta bir hamiləlikdən digərinə qədər unikaldır. Bəzən doğuş bir neçə saat ərzində başa çatır. Digər hallarda, doğuş ananın fiziki və emosional dayanıqlığına görə dəyişə bilər.

Hadisələrin tipik ardıcıllığını başa düşərək, özünüzü doğuşa hazırlaya bilərsiniz.

Mərhələ 1: Gizli və aktiv faza

Doğum və doğuşun ilk mərhələsi uşaqlıq boynunun açılmasına (genişlənməsinə) və yumşaldılmasına, qısalmasına və incəlməsinə (eface) səbəb olan müntəzəm sancılar hiss etməyə başladığınızda baş verir. Bu, körpənin doğum kanalına girməsinə imkan verir. Birinci mərhələ üç mərhələdən ən uzunudur. O, əslində öz-özünə iki fazaya bölünür – gizli faza (latent faza) və aktiv faza.

Gizli faza

Gizli fazada uşaqlıq boynu genişlənir və nazikləşir. Yüngül, nizamsız sancılar hiss edəcəksiniz. Uşaqlıq boynunuz açılmağa başlayanda, vajinanızdan şəffaf, çəhrayı və ya bir qədər qanlı axıntı görə bilərsiniz. Bu, hamiləlik zamanı servikal açılışı bloklayan selikli tıxacdır.

Nə qədər çəkəcək? : Gizli faza gözlənilməzdir. İlk hamiləliklər üçün orta uzunluq saatdan günə dəyişir.

Nə edə bilərsiniz: Sancılar tezliyi və intensivliyi artana qədər nə edəcəyinizə qərar verə bilərsiniz. Bir çox qadınlar üçün gizli mərhələ narahat edici deyil. Sakit və rahat qalmağa çalışın.

Bu mərhələdə həkiminiz hələ xəstəxanaya yerləşməyi tövsiyə etməyibsə (hər hansı bir riskli vəziyyətiniz yoxdursa), aşağıdakıları edə bilərsiniz.

• Gəzintiyə çıxmaq
• Duş və ya vanna qəbul etmək
• Rahatlaşdırıcı musiqi dinləmək
• Doğuş sinifində öyrədilmiş nəfəs alma və ya rahatlama üsullarını sınamaq
• Pozisiyanın dəyişdirilməsi
• Qidalanmanıza yüngül və sulu yeməklər şəklində üstünlük vermək

Suyunuz pozulursa və ya şiddətli vaginal qanaxma ilə qarşılaşırsınızsa, dərhal həkimə müraciət edin.

Aktiv faza

İndi əsl işə başlamağın vaxtıdır. Aktiv doğuş zamanı uşaqlıq boynunuz 4 sm-dən 10 sm-ə qədər genişlənəcək.

Sancılar daha güclü, bir-birinə daha yaxın və müntəzəm olacaq. Ayaqlarınızda kramplar və ürəkbulanma hiss edə bilərsiniz. Kürəyinizdə artan təzyiq hiss edə bilərsiniz. Hələ xəstəxanaya getməmisinizsə, indi tam zamanıdır.
Doğum irəlilədikcə və ağrı gücləndikcə ilkin həyəcanınız azalarsa, təəccüblənməyin. İstəyirsinizsə, ağrıkəsici və ya anesteziya istəyin. Doğum komandanız sizin və körpəniz üçün ən yaxşı seçimi etmək üçün sizinlə işləyəcək.

Nə qədər davam edir?: Aktiv faza adətən dörd-səkkiz saat və ya daha çox davam edir. Orta hesabla, serviks saatda təxminən bir santimetr genişlənir.
Nə edə bilərsiniz: Artan narahatlığınızla mübarizə aparmaq üçün nəfəs alma və rahatlama üsullarını sınayın. Doğuş dərsində öyrəndiklərinizi istifadə edin və ya sağlamlıq komandanızdan təkliflər istəyin. Həyat yoldaşı, ana və ya yaxın dost kimi. Təbii ki, bu insanlar sizdən daha sakit insanlar olmalıdır.

Özünüzü və körpənizi yaxından izləmək üçün müəyyən bir vəziyyətdə olmanız lazım deyilsə, aktiv hərəkət zamanı rahatlığı təşviq etmək üçün bu yolları nəzərdən keçirin:
• Pozisiyaların dəyişdirilməsi
• Böyük bir rezin top üzərində uzanma (doğum topu)
• İsti duş və ya vanna qəbul etmək
• Sancılar ilə tənəffüs yerimə
• Sancılar arasında yüngül masaj etmək

Aktiv fazanın son hissəsi – tez-tez keçid adlanır – xüsusilə sıx və ağrılı ola bilər. Sancılar birləşəcək və 60-90 saniyə davam edə bilər. Bel və bel nahiyəsində təzyiq hiss edəcəksiniz. Əgər itələmək istəyi hiss edirsinizsə, mamaya məlumat verməyinizə əmin olun.

Əgər itələmək istəyirsinizsə, lakin tam genişlənməmisinizsə, həkiminiz sizdən geri çəkilməyinizi xahiş edə bilər. Çox tez itələmək sizi yora bilər və serviksinizin şişməsinə səbəb ola bilər ki, bu da doğuşu gecikdirə bilər. Tranzit adətən 15-60 dəqiqə çəkir.

Mərhələ 2: Körpənin doğumu
Vaxtdır! Fəaliyyətin ikinci mərhələsində körpənizi qucağınıza alacaqsınız.

Nə qədər vaxt lazımdır: Körpənizi dünyaya gətirmək bir neçə dəqiqədən bir neçə saata qədər çəkə bilər. Epidural olan və ilk dəfə ana olan qadınlar üçün daha uzun çəkə bilər.

Nə edə bilərsiniz: İtələyin! Həkiminiz hər daralma zamanı sizdən aşağı enməyinizi və nə vaxt itələyəcəyinizi söyləməyinizi xahiş edəcək. Körpəni irəli aparmaq üçün itələmələrinizin kifayət qədər güclü olması və nəfəs almadan mümkün qədər uzun olması çox vacibdir. Zəif və qısa bir şəkildə itələmək və ya qışqırmaq sizi yoracaq və körpənizi irəli aparmayacaq. Müəyyən bir nöqtədə, sizdən daha yumşaq itələməyiniz tələb oluna bilər – ya da ümumiyyətlə. Yavaşlamaq vaginal toxumalarınıza yırtılmaq əvəzinə uzanmağa vaxt verir. Körpənizin başı doğulduqdan sonra, körpənin bədəninin qalan hissəsi tezliklə gələcək.

Mərhələ 3: Plasentanın çatdırılması

Körpəniz dünyaya gəldikdən sonra böyük bir rahatlıq hiss edəcəksiniz. Körpəni qucağınızda tuta bilərsiniz. Ona toxunmağınızdan əmin olun. Sinənizə qoyun və necə sakitləşdiyinə şahid olun. Axı o, çox uzun yol qət edib və çox yorulub. Bu arada hələ çox şey baş verir. Doğumun üçüncü mərhələsində siz plasentanı dünyaya gətirəcəksiniz.

Nə qədər vaxt alır: Plasenta adətən beş ilə 30 dəqiqə ərzində çatdırılır, lakin proses bir saata qədər çəkə bilər.

Nə edə bilərsiniz: Rahatlayın! İndiyə qədər diqqətiniz körpənizə keçdi. Ətrafınızda baş verənlərdən xəbərsiz ola bilərsiniz. İstəyirsinizsə, körpənizi əmizdirməyə çalışın. Yüngül sancılar yaşamağa davam edəcəksiniz. Onlar bir-birinə çox yaxın və daha az ağrılı olacaqlar. Sizdən plasentanı çatdırmaq üçün bir daha itələmək tələb olunacaq. Uterusun daralmasını təşviq etmək və qanaxmanı minimuma endirmək üçün plasental doğuşdan sonra dərman verilə bilər.Həkiminiz plasentanın bütöv olduğundan əmin olmaq üçün onu araşdıracaq. Qalan fraqmentlər qanaxmanın və infeksiyanın qarşısını almaq üçün uterusdan çıxarılmalıdır. Plasentanı çatdırdıqdan sonra, uterus normal ölçüsünə qayıtmasına kömək etmək üçün büzülməyə davam edəcəkdir. Həkim komandanızın bir üzvü, uterusunuzun möhkəm və büzüldüyünə əmin olmaq üçün qarnınızı masaj edəcək. Həkiminiz həmçinin vaginal bölgənizin hər hansı bir tikiş və ya təmirə ehtiyacı olub olmadığını müəyyən edəcək. Əgər anesteziya yoxdursa, tikiş qoyulacaq nahiyəyə lokal anesteziya yeridilir. İndi nə olacaq? Körpənizlə bu xüsusi vaxtdan istifadə edin.

Doğum möcüzəsi ilə xoşbəxt olun, çünki siz artıq anasınız!